3 lessen in interactie ontwerp van Mr. Hulot

De Franse filmmaker Jacques Tati (1907-1982) leefde in een tijd van grote veranderingen, waar hij maar weinig van moest hebben. Zijn films zijn kritische pamfletten tegen het killer worden van de maatschappij door toedoen van moderne technologie en architectuur. In zijn films speelt Mr. Hulot een centrale rol, een merkwaardige man die vreemd afsteekt bij zijn omgeving waar hij maar weinig van lijkt mee te krijgen, tot hij er mee botst. De bevreemende situaties die hieruit voortkomen zijn vandaag nog even grappig en herkenbaar als in de jaren 50. Ondanks, of misschien wel dankzij Hulot’s problematische  relatie met zijn omgeving, kunnen wij (als ontwerpers) een aantal zaken leren over hoe gebruikers interacteren met producten. Uit de film Mon Oncle (1958) heb ik een aantal fragmenten uit de ‘keuken scene’ omgezet naar GIFjes om te illustreren waar de interactie tussen mens en technologie gruwelijk fout kan gaan en wat wij er van kunnen leren.

1. Maak het herkenbaar

Zorg dat je ontwerpen herkenbaar zijn, laat de gebruiker niet gissen naar de functie van je producten. In het eerste fragment legt Mr. Hulot nietsvermoedend zijn handen op een apparaat (dat het meest op een handdoekenrek lijkt) en krijgt daarbij een fikse schok (aïe, merde!). Deze herkenbaarheid is in grote mate cultureel en kan per gebruiker/cultuur verschillen, het is daarom noodzakelijk om bij het ontwerpen de gebruiker, diens achtergrond en verwachtingen in gedachten te houden.

2. Wees consistent

Na zijn minder plezierige aanvaring met het handoekrekachtige apparaat, aarzelt Mr. Hulot om het handvat aan te raken uit angst nogmaals een schok te krijgen. Het bovengenoemde rek en het handvat in het tweede fragment delen dezelfde vorm, maar hebben niet dezelfde functie. Evenals bij herkenbaarheid is het behouden van consistentie belangrijk de verwachtingen van de gebruiker te waarborgen, zodat deze sneller gewend raakt aan het product en meer plezier ervaart met het gebruik er van.

3. Geef goede feedback

In zijn ontdekkingstocht door de keuken, probeert Mr. Hulot een knop op het elektrische fornuis uit, naast een lamp die licht geeft gebeurt er verder weinig.

Er zijn veel knoppen (vaak hangen deze aan formulieren) die na een klik weinig lijken te doen (zoals deze knop ). Veel gebruikers klikken dan vaker dan 1 keer in de hoop dat er iets gebeurt. Dit is eenvoudig te voorkomen door de gebruiker duidelijke (visuele) feedback te geven.

De drie lessen

Hoewel het ruim 50 jaar geleden is, zijn deze fragmenten nog steeds zeer herkenbaar, want nog steeds zijn er producten waar gebruikers moeilijk grip op krijgen (niet op de minste plaats websites en online applicaties). De interactie faalt in de meeste gevallen omdat de technologie de gebruiker bevreemd, dit door een gebrek aan herkenbaarheid, er geen rekening gehouden is met consistentie en door het uitblijven van goede feedback.

Het zijn 3 lessen die je hopelijk helpen bij een volgend ontwerptraject! Hieronder nog de scene zoals deze op Youtube staat (aanrader!), of je koopt het volledige oeuvre van Tati op dvd (Nog een grotere aanrader!) en op lesinteractions.tumblr.com heb ik nog meer van deze observaties geplaatst.