VANUiT UNITiD — Optimaliseren of herontwerpen?

Elk project is anders, elk project is daarmee ook leerzaam. We zijn bij UNITiD al veel interessante situaties tegengekomen, die bij ons de vraag opriepen; ‘Wat is de beste manier om hiermee om te gaan?’. Het leek ons daarom leuk deze inzichten met jullie te delen in de vaste rubriek VANUiT UNITiD!

Een project met ons kan op vele momenten binnen de levensloop van een site of app starten. Zo staan we vaak aan het begin van een nieuwe site of app, maar kan het ook zomaar zijn dat we gevraagd worden een reeds bestaand ontwerp onder de loep te nemen. Wanneer het ontwerp niet meer voldoet aan de eisen is de vraag of dit met kleine aanpassingen opgelost kan worden, of dat er grotere veranderingen nodig zijn; gaan we optimaliseren of herontwerpen?

De situatie

We maken een herontwerp voor een website; de navigatie van de site biedt niet genoeg ruimte meer om de grote hoeveelheid content toegankelijk te maken, waardoor gebruikers hun weg niet meer kunnen vinden. In een gezamenlijke sessie met de opdrachtgever schetsen we meerdere ideeën en worden er verschillende oplossingsrichtingen bedacht. Hiermee gaan we aan de slag. De concepten worden in een daarop volgende meeting gepresenteerd en laten een aantal vernieuwende navigatie principes zien. In de hierop volgende gebruikerstests blijkt de navigatie nog niet optimaal te worden begrepen door de respondenten, daar gaan we dus aan werken! Dan rijst bij de klant plots de vraag:

“Waarom moeten we eigenlijk zo’n ‘hippe’ navigatie? Waarom optimaliseren we niet de huidige horizontale navigatie, die zijn bestaansrecht al heeft bewezen en voor iedereen bekend is?”

Een van de aanwezigen oppert het volgende antwoord:

“Je hebt gelijk, we moeten naast deze nieuwe concepten (de herontwerpen) een concept ontwerpen dat de optimalisatie van het huidige ontwerp is. Deze moet naast de andere concepten gelegd worden en kan gebruikt worden om te testen of de nieuwe concepten niet alleen ‘goed’, maar ook echt ‘beter’ zijn.”

Hoe gaan we hier mee om?

Hoofddoel is altijd het ontwerpen van een gebruiksvriendelijke interface. Uiteraard moet je geen ‘fancy’ elementen implementeren om het ontwerp er maar ‘hip’ uit te laten zien, het moet daadwerkelijk iets toevoegen. Wanneer dit het geval is, kan het je als bijkomend voordeel onderscheiden van de rest.

Gebruik het huidige ontwerp in eerste instantie om knelpunten in kaart te brengen en wensen te inventariseren; waarin schiet het huidige ontwerp tekort? Welke gewenste functionaliteiten ontbreken?

Optimaliseren

Zijn de knelpunten en wensen op een dusdanig kleine schaal, neem optimalisatie van het huidige ontwerp dan zeker mee in het ontwerpproces; een paar kleine aanpassingen bieden wellicht al de oplossing. Ook wanneer budget niet toe laat grote aanpassingen te maken kan er met behulp van optimalisatie van het huidige ontwerp meestal al wat winst behaald worden.

Herontwerpen

Vaak geven de eerder geïnventariseerde knelpunten en wensen echter al reden genoeg om nieuwe oplossingen niet slechts te bedenken binnen de beperkingen van het huidige ontwerp, maar om problemen ook te bekijken in een ander daglicht. Begin het ontwerpproces met een frisse blik; als alles mogelijk was, wat zou de ideale oplossing zijn? Op deze manier kom je tot innovatieve oplossingen die nieuwe inzichten geven in dat wat mogelijk is.

Zorg er echter voor dat de eerste inventarisatie van problemen en wensen op basis van het huidige ontwerp helder is, zodat je tijdens de conceptpresentatie duidelijk kunt communiceren waarom er voor welk concept is gekozen en op welke punten het nieuwe concept meerwaarde biedt ten opzichte van (optimalisatie van) het huidige ontwerp.

Nulmeting

Wanneer er gebruikerstesten gedaan worden met de nieuwe concepten, kan het huidige ontwerp meegenomen worden ter vergelijking; deze ‘nulmeting’ laat de huidige/oude situatie zien. De resultaten van deze nulmeting kunnen vergeleken worden met de resultaten van de nieuwe concepten om te zien of het nieuwe ontwerp inderdaad oplossingen biedt aan de problemen waar men met het huidige ontwerp tegenaan liep.

Merk op dat het ook mogelijk is een gebruikerstest met het huidige ontwerp te doen voorafgaand aan de conceptontwikkeling. In dat geval worden de uitkomsten uit de test gebruikt ter inventarisatie van de knelpunten en om de wensen van de gebruikers in kaart te brengen. Wanneer een opdrachtgever echter zijn site of app wil laten optimaliseren of herontwerpen zijn de problemen in de afgelopen tijd vaak al duidelijk naar voren gekomen en is een extra test aan het begin van het traject niet noodzakelijk.

Stap voor stap richting een herontwerp

Soms is een site van een dusdanige omvang, dat implementatie van een volledig herontwerp veel tijd gaat kosten maar wel gewenst is. We krijgen daarom wel eens de vraag eerst een optimalisatievoorstel te doen welke dan op korte termijn geimplementeerd kan worden en daarna het geheel te herontwerpen. Wij keren het liever om; begin met het herontwerp! Wanneer je een globaal beeld hebt van je einddoel, kun je het traject, ook in implementatie, opdelen en stap voor stap toewerken naar je volledige herontwerp. Zo kun je al snel wat aanpassingen maken die een eerste stap zijn in de goede richting. Tegelijkertijd verlies je geen kostbare tijd aan een optimalisatie die binnen niet al te lange tijd toch weer de prullenbak in gaat.

Kort samengevat

• Hoofddoel is altijd het ontwerpen van een gebruiksvriendelijke interface.
• Gebruik het huidige ontwerp om knelpunten in kaart te brengen en wensen te inventariseren.
• Zijn er enkel kleine knelpunten en wensen, dan kan dit middels optimalisatie opgelost worden.
• Als de knelpunten van een dusdanig niveau zijn dat een herontwerp noodzakelijk is, levert optimalisatie slechts een beetje winst op; om het gewenste doel te bereiken zul je de oplossingen buiten de kaders van het huidige ontwerp moeten zoeken.
• Wanneer implementatie van een herontwerp veel tijd gaat kosten, werk dan stapsgewijs toe naar volledige implementatie van het herontwerp in plaats van eerst een optimalisatie door te voeren; dit is vaak verspilde moeite in de verkeerde richting.
• Het huidige/oude ontwerp kan in gebruikerstesten gebruikt worden ter vergelijking; wordt het nieuwe ontwerp inderdaad beter ontvangen dan het huidige/oude ontwerp?

De keuze tussen optimaliseren en (stapsgewijs) herontwerpen zal dus per situatie verschillen en dient een weloverwogen beslissing te zijn op basis van de analyse van de huidige status van het ontwerp. En dit is pas een van de eerste beslissingen! Meer over beslissingsmomenten tijdens het ontwerpproces volgende maand in VANUiT UNITiD!